Bij het placebo-effect denk je misschien aan een neppil zonder werkzame stoffen, maar eigenlijk is de betekenis ervan een stuk breder. Wanneer je moeder je vroeger een kus gaf op je pijnlijke knie, voelde je je vaak al direct beter. En weet je dat paracetamol altijd helpt tegen je hoofdpijn? Dan lijkt de pijn al af te nemen op het moment dat je besluit een pilletje te nemen.
De betekenis van het placebo-effect
‘Het placebo-effect is een positief effect van een behandeling dat niet toe te schrijven is aan het middel zelf, maar aan de verwachting die dat middel oproept’, legt Andrea Evers, hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden uit. ‘Als een arts bijvoorbeeld suggereert dat iets goed gaat werken, kan die verwachting ervoor zorgen dat dit zo is. Vaak wordt gedacht dat het placebo-effect alleen een neppil is, maar het speelt eigenlijk bij elke behandeling een rol.’
Het placebo-effect is geen nieuw fenomeen, al in de Tweede Wereldoorlog ontdekte de Amerikaanse arts Henry Beecher dat een medicijn zonder actieve stoffen pijn kan verminderen. Toen de morfine op was, gaf hij gewonde soldaten een zoutoplossing. Zij gaven vervolgens aan minder pijn te hebben, terwijl dit niet toegeschreven kon worden aan die zoutoplossing zelf.